13 grudnia 2023 roku minęła 42. rocznica wprowadzenia stanu wojennego. Wtedy, stojący na czele tzw. Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego, Wojciech Jaruzelski ogłosił wprowadzenie na terenie całego kraju stanu wojennego. W wyniku zastosowanych represji ze strony komunistycznych władz śmierć poniosło wiele osób, a tysiące działaczy NSZZ „Solidarność” zostało internowanych. W nocnej operacji z 12 na 13 grudnia wzięło udział ponad 30 tys. funkcjonariuszy MSW i ponad 70 tys. żołnierzy. Na masową skalę internowano działaczy „Solidarności” i pozostałych organizacji opozycyjnych. Zawieszono działalność związków zawodowych, a także naukę w szkołach i na uczelniach. Przerwano łączność telefoniczną, wprowadzono ścisłą cenzurę korespondencji, zmilitaryzowano najważniejsze zakłady pracy, wprowadzono godzinę milicyjną. Ograniczono działanie telewizji, radia i prasy.
Stan wojenny okupiony został ogromnymi kosztami społecznymi. Ginęli robotnicy w czasie pacyfikacji strajków i w czasie manifestacji. Ponad 2600 osób zostało w latach 1981-1983 zmuszonych do wyjazdu z kraju, najczęściej bez prawa powrotu. Wśród pracowników uczelni wyższych, urzędów, wśród nauczycieli, sędziów, dziennikarzy i w wielu innych zawodach przeprowadzono weryfikację, w konsekwencji której tysiące osób związanych z „Solidarnością” wyrzucono z pracy. Jak podkreślał Kornel Morawiecki: stan wojenny był wielką krzywdą dla Polski. Generał Jaruzelski zabił szansę na transformację naszego kraju, która pojawiła się dzięki powstaniu „Solidarności”. 13 grudnia 1981 roku Jaruzelski wystąpił przeciwko narodowi i zdusił „Solidarność”, która cieszyła się sympatią całego zachodniego świata.
Główne krakowskie uroczystości poświęcone ofiarom władzy komunistycznej PRL miały miejsce w katedrze wawelskiej i pod Krzyżem Katyńskim. Uroczystej mszy świętej przewodniczył metropolita krakowski abp Marek Jędraszewski. Po jej zakończeniu zebrani przeszli pod Krzyż Katyński na pl. o. Studzińskiego. Tam odbyła się uroczystość, zorganizowana przez Region Małopolski NSZZ „Solidarność”. Modlitwę za ofiary stanu wojennego poprowadził kapelan „Solidarności” ks. Władysław Palmowski. Uroczystości zakończyło odegranie hymnu „Solidarności”, a zebrani złożyli pod Krzyżem Katyńskim kwiaty i zapalili znicze.
W kontekście bieżących wydarzeń trudno oprzeć się wrażeniu, że zaprzysiężenie rządu premiera Donalda Tuska nomen omen 13 grudnia br. nie całkiem przypadkowo nawiązuje do bolesnej rocznicy.