Raduje się serce, raduje się dusza
Gdy Pierwsza Kadrowa na Moskala rusza
Wczesnym rankiem we wtorek 6 sierpnia 2024 roku na krakowskich Oleandrach odbył się uroczysty apel z udziałem asysty wojskowej oraz przedstawicieli władz państwowych i samorządowych. W sierpniu 1914 roku, u progu I wojny światowej, właśnie stąd wyruszyła na szlak bojowy słynna „Pierwsza Kadrowa”.
Tak uczczono 110. rocznicę wymarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej na rozkaz Józefa Piłsudskiego z krakowskich Oleandrów. Żołnierze Kompanii obalili wówczas słupy graniczne państw zaborczych w Michałowicach i po wyzwoleniu z rąk rosyjskich Słomnik, Miechowa, Jędrzejowa i Chęcin dotarli 12 sierpnia do Kielc. Kadrówka była pierwszym od czasów Powstania Styczniowego regularnym oddziałem armii polskiej – dała początek Legionom Polskim.
Dzień wcześniej, na pamiątkę tych wydarzeń, w poniedziałek 5 sierpnia o godzinie 15.00 odbył się apel rozpoczynający marsz legionowym szlakiem. Pod pomnikiem marszałka Józefa Piłsudskiego przy ulicy noszącej jego imię złożono kwiaty i zapalono znicze. O godz. 15.30 rozpoczął się przemarsz uczestników Marszu Szlakiem I Kompanii Kadrowej z asystą wojskową i orkiestrą spod pomnika – ulicami Piłsudskiego, Podwale, św. Anny – na Rynek Główny, gdzie nastąpiło złożenie kwiatów w miejscu przysięgi Tadeusza Kościuszki. Następnie uczestnicy uroczystości przemaszerowali ulicą Grodzką na Wawel, gdzie odbył się apel w krypcie pod Wieżą Srebrnych Dzwonów i nastąpiło złożenie kwiatów na sarkofagach marszałka Józefa Piłsudskiego oraz prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego – w latach 2006–2009 Honorowego Protektora Marszu. O godz. 17.00 w Katedrze Wawelskiej odprawiona została msza święta w intencji marszałka Józefa Piłsudskiego oraz jego żołnierzy. Następnie odbył się przemarsz z asystą wojskową i orkiestrą z Wawelu na plac o. gen. Adama Studzińskiego oraz złożenie kwiatów tym razem pod Krzyżem Katyńskim.
Po uroczystościach delegacja uczestników marszu skierowała się w stronę Małego Rynku, gdzie odbyła się 88. Krakowska Lekcja Śpiewania „Kadrówka 1914” organizowana przez Bibliotekę Polskiej Piosenki.
O godz. 19.45 miał miejsce uroczysty capstrzyk pod kopcem Józefa Piłsudskiego na Sowińcu, połączony ze złożeniem ziemi w kopcu i składaniem kwiatów. Dokonano złożenia m.in. ziemi pobranej z grobu Stanisława Gorczycy, oficera I Brygady Legionów Wojska Polskiego, który znajduje się na cmentarzu komunalnym w Krośnie. Akt przeniesienia ziemi z grobu stanowi uhonorowanie odwagi i waleczności Stanisława Gorczycy, odznaczonego krzyżem Virtuti Militari oraz Krzyżem Walecznych.
W ramach obchodów 110. rocznicy Legionowego Zrywu Niepodległościowego Stowarzyszenie „Tradycyjny Oddział C. i K. Regimentu Artylerii Fortecznej No. 2 Twierdza Kraków” przygotowało wystawę planszową, która prezentuje Legiony w nieco odmienionym kształcie. Innowacyjność ujęcia tematyki legionowej polega przede wszystkim na ukazaniu ciekawego zjawiska, jakim była ochotnicza służba żołnierzy narodowości austriackiej, czeskiej, węgierskiej, włoskiej, żydowskiej i etnicznych Hucułów w formacji o narodowym polskim charakterze, jakim były Legiony.
Krakowskie Oleandry to miejsce, z którego 110 lat temu 6 sierpnia wyruszyli do zaboru rosyjskiego żołnierze pod wodzą Józefa Piłsudskiego. Po patriotycznych uroczystościach w rocznicę tego wydarzenia, uczestnicy LIX Marszu Szlakiem Pierwszej Kompanii Kadrowej wyruszyli w drogę, aby w dniu 12 sierpnia dotrzeć z Krakowa do Kielc.
Coroczny marsz gromadzi młodzież ze Związku Strzeleckiego „Strzelec”, mieszkańców Krakowa i osoby ze stowarzyszeń kultywujących tradycje ułańskie II RP. Liczba uczestników – około 350 osób – blisko dwukrotnie przekroczyła liczbę rzeczywistych szeregów „Kadrówki” z 1914 roku.