Czy rzeczywiście po ogłoszeniu wyników wyborów samorządowych zostanie ujawniona decyzja o zawieszeniu prac przy budowie Muzeum bł. księdza Jerzego Popiełuszki w Okopach? Podejrzenie, że obecna ekipa rządząca woli burzyć niż budować, opiera się na obserwacji innych ich decyzji.
W pierwotnych planach pojawiała się data jesień 2024 roku. 40 lat od porwania, śmierci i pogrzebu posługującego w Warszawie księdza. Placówka upamiętniająca zamordowanego duchownego jest planowana w jego rodzinnej, malutkiej wsi na północnym Podlasiu. Do inicjatywy Fundacji im. ks. Jerzego Popiełuszko „Dobro” przyłączyło się Muzeum Podlaskie w Białymstoku.
Wybrany jest projekt budowli i koncepcja wystawy. Pracownia Nizio Design International ma już na koncie wiele zrealizowanych projektów muzealnych, jak: Muzeum Powstania Warszawskiego, Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej czy Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie. Renomowany zespół zaproponował obiekt zaskakujący. Jak sami twierdzą będzie on: „o ponadczasowej formie, którego ideą jest pielęgnowanie pamięci o postaci ks. Jerzego, jego życiu i duchowym dziedzictwie”. Zagwarantowana będzie przestrzeń modlitwy, budowania wspólnoty, miejsce spotkań lokalnej społeczności, a także łatwa będzie obsługa grup wycieczkowych czy pielgrzymek. „Połączenie tradycji architektonicznej z nowoczesnością dokona się tu poprzez nawiązanie do piękna i prostoty przydrożnych kaplic, wiejskich domów czy lokalnych kościołów Podlasia i Mazowsza Wschodniego. Współczesna w formie bryła zespoli się z krajobrazem okolicy. W projekcie zastosowany będzie żwir i kruszywo kamienne, czyli budulce miejscowej architektury. Z czasem, pod wpływem czynników atmosferycznych użyte materiały zyskają na szlachetności, będą patynować, a budynek zyska wyrazisty charakter.” Czytamy w opisach. Od 11 czerwca 2021, pracownia Mirosława Nizio odpowiada za przygotowanie wielobranżowego projektu koncepcyjnego, ale także za przygotowanie projektu budowlanego oraz projektu wykonawczego budynku i wystawy stałej. Sprawuje nadzory autorskie nad realizacją inwestycji.
Na ręce Waldemara Wilczewskiego, dyrektora Muzeum Podlaskiego, został przekazany akt notarialny, na mocy którego państwowo-samorządowa placówka otrzymała od Fundacji „Dobro” projekt architektoniczny. W związku z tym powstanie ósmy oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku, jako jednostka, która w sposób kompleksowy ma łączyć funkcje muzealne z ośrodkiem edukacyjnym, centrum dialogu i solidarności – upowszechniając ponadczasowe wartości. Ma ona dzięki najnowszym środkom audiowizualnym wraz ze zgromadzonym materiałem wystawienniczym przypominać Polaka, którego kult rozpowszechnia się po całym świecie. W mediach Artur Kosicki, marszałek województwa podlaskiego mówił, że wydarzenie kończy jeden etap, a zaczyna drugi – etap budowy. Projekt pomnika robi duże wrażenie, liczę, że przemówi nie tylko do osób starszych, ale także do ludzi młodych, bo oni powinni kultywować pamięć o księdzu Jerzym.
Dlatego w różnych miejscach Polski i świata trwa systematyczna akcja promocyjna. W ubiegłym roku w Domu Kultury Polskiej w Wilnie pokazywana była wystawa „Błogosławiony Ksiądz Jerzy Popiełuszko i Jego Muzeum w Okopach” opracowana przez Muzeum Podlaskie. Wcześniej, przez miesiąc, można było ją obejrzeć w podwileńskiej miejscowości Mejszagoła w Muzeum księdza prałata Józefa Obrembskiego. „Przesłanie, które głosił ks. Jerzy Popiełuszko ma wymiar uniwersalny, mówił o tym, co dla każdego z nas, dla każdego człowieka, który w duszy ma wolność, jest niezwykle istotne; przesłanie ważne dla wszystkich bez względu na wyznanie, na narodowość, kolor skóry, bez względu, gdzie mieszka” – podkreślano w lipcu 2023 roku w Wilnie. W otwarciu uczestniczyli brat i bratowa księdza Jerzego, Józef i Alfreda Popiełuszkowie, którzy wraz z innymi członkami rodziny promują budowę. O niej samej społeczeństwo mogło się wypowiedzieć w dedykowanej ankiecie: Jakie oczekiwania stoją przed nowym muzeum? Jej wyniki są opracowywane przez Muzeum Podlaskie w Białymstoku i tamtejszy Uniwersytet.
Przestrzeń modlitwy
W założeniach sercem obiektu będzie: Miejsce Skupienia w formie kapliczki przykrytej dwuspadowym dachem. Elewacja zostanie wykonana z betonowych bloków o wymiarach 80×40 cm, między którymi pojawią się pionowe i poziome prześwity. Taki zabieg architektoniczny nada dodatkowy, symboliczny wymiar, przypomni o tragicznie przerwanym życiu bł. ks. Popiełuszki, ale też wydobędzie z konstrukcji, w sposób niedosłowny, znak krzyża. Prześwity, tak jak wąskie otwory między balami drewna w wiejskiej chacie czy witraże w gotyckiej katedrze, wpuszczą do wnętrza naturalne światło. Zwiedzający, podążając w kierunku lasu, będą mogli zatrzymać się na krawędzi symbolicznej tamy. Po ścianie uskoku będą spływać strumienie wody. Betonowa konstrukcja i szum wody to nawiązanie do tamy we Włocławku – miejsca śmierci bł. ks. Popiełuszki, a także do wody jako symbolu życia i obmycia z grzechów. Jak ten ambitny cel będzie wyglądał musimy uzbroić się w cierpliwość. Świadectwa o duchowości syna zostawiła jego mama Marianna. Jak jej postać zostanie tam ukazana? Była z synem przez kolejne lata życia. Po jego śmierci swoją drobną postacią, siwymi włosami widocznymi spod chusty, krótkimi zdaniami przypominała cierpienie Jerzego zwanego w dzieciństwie Alkiem. O swoim cierpieniu wolała milczeć. W latach osiemdziesiątych wielu ludzi chciało osobiście pomóc rodzinie. Przyjeżdżali pracować przy żniwach, przy wykopkach i równocześnie doświadczyć wiary przekazywanej w rodzinie od pokoleń. Dzisiaj pamiątki materialne, wspomnienia zbierają i porządkują członkowie najbliższej rodziny.
Dużo materialnych świadectw pamięci znajdziemy w pobliskiej Suchowoli. Tamtejsza parafia, liceum i samorząd podtrzymują od lat pamięć o kapłanie, który w tym miejscu przyjmował sakramenty, tam się uczył, stamtąd wyruszył do warszawskiego seminarium.
Do niedawna pewnym było, że obiekt sfinansuje Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Część środków miała być pozyskana ze środków europejskich. Na wystawie stałej zwiedzający mieli zobaczyć m. in. rekonstrukcję warszawskiego mieszkania księdza przy ul. Chłodnej. Ówczesny wystrój wraz z meblami, pamiątkami i bibelotami, ma być pokazany w odrębnej sali i zaaranżowany jako materialny świadek życia błogosławionego. W muzeum przewidziano także przestrzeń dla ekspozycji czasowych, salę audytoryjną, a także bibliotekę z czytelnią i kawiarnię.
Czy aktualny minister, który odmawia wsparcia dla prasy katolickiej, będzie szukał pretekstu dla opóźnienia budowy lub zrezygnuje z finasowania? Czas pokaże.